Kilde
Halldor O.Opedal
Folk or gamal tid
Folkeminne ifrå Hardanger III
HARDANGER FOLKEMINNELAG 1974
Gjengis med spesialtillatelse av
Hardanger Folkemuseum

Sterke folk

Han Store-Knut på Jåstad

Ætt.

Han Store-Knut var tå eit storvakse og sterkt folkaslag. Farbroren, han
Knut Øysteinson Isberg, åtte bjørnamakt, sa dei. Han var «ligeså
bekjendt af sin overmåde Høide, som af sin store Styrke, hvori han
overgik alle Andre her, hvor dog de Fleste ere vel voxne», heiter det i
eit blad. Ei faster (Anna) åtte òg eit overgangs evle til kvinnfolk å
vera. Dei gamle sa om henne at ho greidde å retta ut ein hestasko med
hendene. Faren (Hans) var ein storbygd og velvaksen kar, og brytande
sterk. Han gifte seg med Durdei Torsteinsdotter, og kom til jord på
Mòge.

Han Knut sjølv.

Han Knut var den eldste tå tri sysken og fødd i 1744. Folk gådde tidleg at han var eit godt emne.

«Eg tykkje rett mùn i 'an Vetle-Knut, han æ so gjild'e te bera», sa mori.

Han var ikkje anna styvingen då han bar lauvbyrder på ei tretti kjerv.

Ein vinter var han på veg or skogen med eit vedlass. Han var vaksen kar
då. Han hadde lest hodleg på, og med eit réd staua øyken. Skoda då han
Knut seg ikring, om det beid folk i nærmundi. So sprette han øyken ifrå
og batt han i lasset.

«Eg fær hjelpa deg», sa han, og dermed drog han lasset over redet. Men
det munde ha vore eit skjorauga attmed der like vel, for tilburden kom
i ord og spurd og vart fortald mann og mann imellom.

«Er det sant som folk sier at du drar lass som hesten din ikke greier?» spurde futen på tinget mange år seinare.
«Da va berre ai venda, da, å so hadde eg berre ai vanbjørga te oyk», sa han Knut.

Han kom til å syna evlet sitt ein gong til der heime i Mòge. Dei hadde
ein ti-æring på garden. Det var ein heller klamput og tungfør båt. Han
Ola Geirtveit hadde sét han, fortalde han. Denne båten drog Knut like
uppåt naustdøri. Då rauk kodlaren imot tverrbjelken over døri. Han Ola
Skarde var òg kjempe. Han hadde frett om denne ti-æringen. So kom han
til Mòge. Han strita båten åt dørstokken, han òg. Då gjekk kodlaren for
andre gong.

Ut or heimen.

Faren sat på leigd jord, og det vart so at han Knut tok seg ut. Eit bel
var han dreng hjå han Lars Bleie. Ein dag kom Knut og Lars frå Huse med
tømmer-flòte åt ei løe. Det la til med ein hard vind, og det var so
mykje dei kom seg til lands. Det var middagsbel, og då dei hadde ete
daur, sa han Lars:

«Du fær væ gjild'ù å ga ùpp i hagjen ette oykjen, du, so me kann fao
denne stokkanne or sjydnen. Du fær held'ù kvila naor me æ ferigje.»

Og dermed gjekk Lars og la seg. Då han sidan kom ut på tunet, var han
Knut endå ikkje komen, og so gjekk han ned mot fjøra. Der kom han Knut
dragande med den siste stokken.

«Stormen vatt so stri'ù at da va likaste å fao stokkanne ùpp mæ sama,
totte eg», sa han. Det var digre stavlægjestokkar (25 alner).

«No lyt’ù du risa!» ropa han Lars ein morgon dei skulle åt Hersæter og
slå. Dei åtte store vidder der, Bleie-folki. Men svevnen heldt han Knut
endå eit bel. Då han rådde or, var han ugod på seg sjølv, og han gjorde
ikkje vegen lang uppetter åt sætri. Slåttefolki stod då midt i ein
teig, og lenger nede vart han vis med ein brei teig som endå ikkje var
slegen. Han skjøna det so at den skulle han ha! Treiv han då
stuttorven. Det rauk og det fauk, og det mona godt. Best det var, der
brotna orvet. Han hivde det frå seg og gjekk etter eit anna. Men ikkje
det heller tolde dei breie gaorane. Då var han hegi ei bjørkerust og
skar seg eit handfang som heldt. Daurmålsleite stod han i høgd med
laget sitt, og etter dauren tok han halve teigen åleine. Då det fór til
å kvelda, då var han komen øvst uppe i bakkane, og sjølve stod dei att
i holme, endå so mange dei var. Dette vart då den fyrste og den siste
venda han Lars sette han Knut på ålag.

I København.

Då han gjekk i sitt 25. år, skreiv dei han ut til hermann, og sidan
bladde dei han ut til å tena i livvakti åt kongen i København. Han råka
upp i mangt og mykje der. Dei gamle hermde etter han at mellom
gardistane beid der eit leiende som skjepla alle og var til stor
uhugnad. Det vart so at ingen ville ha med han å gjera. Ein kveld kom
kapteinen til han Knut, og bad om han ville vera i rom med denne karen.

«Du er den eneste som grejer å temme ham», sa han.

Jau, han Knut lova at han skulle freista. Det bar i hop med same. Han
Knut la han i golvet og heldt han der til han dovna. Sidan vart det
fint mellom dei.

Det sat seks garde-folk i ei skjenkje-stove, og so bar det i hop i
slagsmål. Verten bad at dei fekk tola seg, men dei bråka på like gale.
Då gjekk verten til han Knut. Han sette døri på vid vegg, og so triv
han eit par karar i bringone og ber dei ut på gata. Etter det stiller
han seg i døri, og so seier han:

«Fer'ù de ikkje aot so folk, so ska de ga same vegjen, de òg.»

Jau, då roa dei seg.

Men – det er gongfar for alle. Han Knut fortalde sjølv:

«Ai gong mæ eg va dar nere i Kjøpenhavn, so fekk me bò at me skù gjera
raint i ait hoùthus. So skù eg å ain norfjoring bera ilt ai
aikjekjista. Men dan so laut be ùm handabyte, da va eg.»

Til dette er å seia at Knut bles seg no aldri upp når han fortalde om seg sjølv.

Jau, det var gut som åtte armar! Ein gong tok han på seg noko
vedhogging for eit bryggjeverk. Då beid der ingi øks som var stor nok.
So fekk han ein smed til å smia ei øks på tolv merker.

«Men dan saig godt in i kubbanne», sa han.

Bolkavis hadde han vakt med Christiansborg slott. Ein hovmann stod av
med honom ein dag. Hovmannen skoda lenge og vel på honom, og so spurde
han:

«Du nordmann, hva har du spist der oppe i Norge, siden du er blitt så stor?»
«Da sama slagje so hestanne her i Danemark», svara Knut.

Ein morgon hadde han sove digt lenge frampå. So skulle han ha
straffeparade for dette: han skulle té seg for ein offiser nokre mednar
med felagane sov. Det arga Knut, dette, og då han reid gjenom grindi åt
kongsgarden, då slo han føtene om hestabuken, tok tak i ein ring og
lyfte både seg og øyken. Offiseren vart vis med dette, og sidan kom det
for øyro åt kongen. Han skikka bod etter Knut, og bad han bjoda til.
Men han tvika. Dei som hadde fortalt om tilburden, måtte ha sét i miss,
sa han. Men dei stod på sitt. So var det ikkje anna fyre: han laut
freista. Nei, hesten slepte ikkje marki.

«Jeg tror nordmannen simulerer, jeg», sa kongen.

Då lyfte han Knut seg sjølv og hesten upp frå marki tri vendor.

Jolaftan i 1771 løyste Struensee upp livvakti, ville flytta folki over
til dei småe regiment ikring i landet. Dei vart ugode då dei frette
dette, og so samdest dei om å mæla imot. Kven skulle stå fram og seia
ifrå om dette? Det vart so at han Knut tok det på seg. Då offiseren
hadde lese upp pålegget, steig Knut fram or rekkja og sa:

«Da kann ikkje væ viljen aot kùngjen at me ska ga in i dai smaoe
regjimentæ. Me ha gjort aien aokan pao at me ska tena i livvaktæ å
ikkje nùkù ana. Tar ikkje
kùngjen aoko lengùr dar, so ber me ùm haimlov.»

Offiseren sette korda for bringa hans, men han fata om bladet og heldt.

«Me gjeng'ù ikkje!» sa han.

Det får no til å verta uro borte i rekkjone, og då Knut slepte taket
sitt, stakk offiseren korda i slira. Gardistane fekk avskil, og alt
tridje joledag hadde dei passi sine. Passet hans Knut er endå til. Der
står det mellom anna at han var «af Statur stor, 3 Hamburger Allen, 6
Tommer lang, blond af Haar og blaa af Øyne, bred af Skuldre og stærk af
Been». (Høgd 1,88 m.)

I 1772 kom Knut attende til heimbygdi. Han var då i sitt 28. år. Dei
mest tiltekne unge menn i Indre Hardanger dreiv mykje med handel på den
tid. Dei drog over Viddi åt Kongsberg med smør og talg, humle og vadmål
og anna, og åt Telemark med hest. Han Knut gjekk inn i
Kongsberg-handelen. Om sumro og om hausto reiste sørfjørdene til Bergen
med kissebær og eple, smør og ost o. dl. Han Knut vart med på denne
handelen òg.

Dessutan kom han med eit nytt innslag i fødslefari i bygdi: han pressa
eple til mos. Det voks mykje villaplar i fjorden då. Epli gjekk helst
åt krøteri, det som
då ikkje fekk liggja og rotna. Han Knut laga ei presse med sterke
jarnskruvar, etter eit fyrebilete i Bergen, sa sume. Han pressa mosen
or epli og vende han i Bergen.
Andre tok etter.

Han Knut kjøpte upp eple ikring i fjorden. Presten Rørdam var ein tå
leveringsmennene hans. Presten hadde den rómen at han var ikkje heilt
sætande i handel. Best som han hadde lova ei vare til ein, kunne han
selja henne åt ein annan, om han vann ein skilling eller to. Ein haust
kom Knut og skulle henta epli, dei stod i sekker. Då hadde presten selt
dei til ein annan.

«Eg lyt'ù no fao att’ù sekkjena mine», sa Knut, og dermed riste han
epli ut, so dei dreiv til alle kantar. Presten stod og skoda på dette,
rugga på hovudet.
«Man skulle ikke være så nidkjær i sin salighedssag», sa han.

Han Knut tente gode pengar på handelen sin. I 1784 kjøpte han ei jord
på Jåstad, og same året gifte han seg med henne Kari Jåstad. Ho var då
36 år, og sjølv var han ei fire år eldre. Ho Kari var ei høgreist og
ferm kvinne, og høvde godt åt mannen sin. Ho var gild og gjæv, og dei
levde vent i hop.

Mori.

Mor hans Knut (Durdei) vart heller tidleg enkje (1751). I mange år sat
ho i ei liti stove i Mòge, ho og dotteri, og det var ingi flod-sjo for
del. Han Knut tok dei no ut til Jåstad, og der fekk dei det godt.

Grannar.

I omgjenge med grannar og gardsfolk var Knut horveleg. Dei såg unp til
han, og mange var dei som kom og spurde seg til råds, og Knut løyste
jamleg flokane deira. Han var rådadryg, han Knut, og fann utvegar.
Samstundes fylgde det age med han. Det var ikkje fyrst og fremst den
ruvande storleiken hans som gjorde dette. Like mykje våtta det at han
var so vyrdeleg og finsleg og so stø og traust, og so ville han jamt
det som rett var.

Karsverk.

Men no skal me høyra om ymse karsverk han gjorde frå 1784 og utetter.

Ein haust kom han roande i ein seksæring, hadde vore åt Mòge etter ein
farm med sureple. Ein liten gut sat i bakrongi. Best det var, fall
stormen ned i fjorden, han kan vera snar til soleis i Indre Hardanger.
Båten var fullasta, og det såg rett spøkje ut.

«Graot ikkje, du, vetlegut», trøysta Knut guten, han sat og mykta, «eg ska vel finna ain utveg fy aoko».

Og so la han seg på årane og tøymde på. Om eit bel var han utfor
båtståi si. Men no stod det att å koma heilskapa på land. Ror han då
beint på stòi, hoppar or båten og tek han med seg og dreg han turr. Han
Knut fortalde om denne tilburden med prost Hertzberg.

«Eg vilde berga baot å farm, å so va da no dan vetle guten. Eg trudde ikkje at eg hadde aott so stor ai makt», sa han.

Ein haust kom han roande frå Eidfjord med sumarsdråtten. Det bles hard
austavind. Då han hadde fått båten innåt stòi, skoda han seg ikring, om
det skulle vera einkvan som kunne hjelpa det var ein åttæring. Men han
fekk ikkje stiren på nokon. Dermed drog han både båt og drått inn i
naustet eismal. Men då glytte det folk fram, dei hadde stått attom ei
nov.

«Jau menn hadde eg venta at de hadde hjelpt meg mæ denne tungje baoten», sa han.

I ei buføre kom han ut for ei ku som ikkje våga å stiga or ferja.
Femner då Knut om henne og ber henne på land. Det skulle vera ei
fullstor ku, seier dei.

Var det so at ein øyksko ikkje nett høvde åt hoven, råka det at han
retta honom ut eller kremde honom i hop mellom hendene. Han snudde seg
ofte bort då, brydde seg ikkje om at nokon skulle sjå styrken hans.

«Da ska goa krefter te sovore», sa ein mann.
«Å, da æ no mykje ait lag», svara han.

Ein granne åtte ein fole som han ikkje fekk sko.

«Eg ska fraista um eg kann hjelpa deg», sa. Knut.

Treiv han då bakføtene åt folen og lyfte dei upp og helilt dei til skorne var
påkomne.

Ein dag kom Knut over ei gjøle helle uppe i lii. So var han heim etter
øyken, ville køyra henne ned i tunet. Men øyken knitta henne ikkje, og
der stod dei. Då spret
te han øyken ifrå og batt han attåt lasset. So gjekk han inn i drogi sjølv og drog hella til gards.

Ein vinter køyrde ein dreng ved frå skogen. Føret var klabbe og lasset
tungt, og øyken greidde ikkje å dra det hega åt skytja. Då kom han
Knut.

«Sysso mao du aldri lessa», sa han.

So let han hesten spenna ifrå, og so drog han sjølv lasset fram åt skytja.

Men det tyngste tå alle taki hans var vel då han heldt øyk og lass
etter berre nevane. Han kom ovantil lii med eit vedlass då. Det var
hålkeføre, og vegen var svært ao-slæna. Med eit bergalag skrensa drog
og drette utfor vegen, og øyken fylgde med. No stod det ei heller stor
bjørk attmed vegen der, og denne bjørki gjorde god teneste. Knut fata
om bjørki med ei hand og i hestaselen med den andre, og so ropa han på
folk. Drengen kom no til og skar øyken laus. øyken vart berga, men
lasset skreid nedetter brotet. Men Knut fekk eit slit over livet som
han aldri vann over.

«Da va likare da hadde fare både hest å lass», hermer dei etter han.

Mannen på den jordi som han Knut sat på, fortalde denne soga åt meg, og
han synte meg staden der det hadde bore til. Det var eit snipse upp
ifrå husi.

Det var ein halling som hadde høyrt gjete den store makti hans Knut. So kom han til Jåstad og bad om eit tak.

«Du kann ljota væ svolten», sa han Knut, «me lyt’ù fao aoko nùkù mat».

Og hallingen vart sessa med bordet og fekk både mat og drykk. Då dei hadde sete ei ri og godna seg etter måltidi, sa han Knut:

«Eg ha etla meg ut te Hauso i dag. Kunne du slao lag, hadde da ikkje vò meg ukjært.»

Han. Knut reid, og hallingen gjekk. Best det var, kom dei åt ei eik som breidde greinene sine utover vegen.

«No ska du fao sjao ait tao dai karsstykkjæ so eg var bùrte i nere i
Kjøpenhavn», sa han. «Men da æ ikkje verdt at du sair da mæ nùkùn.»

So bøygde han armane i krok over ei grein og lyfte både seg og øyken upp frå vegen.

«Ja, no ha eg nok», sa hallingeri.

Dei fylgdest so attende. Knut baud han inn att på mat og skjenk, og dei skildest som vener.

Ein kveld Knut kom frå skogen, møtte han eit underleg syn. Stova var
full tå fantar, og borte med veggen stod det eit par fantar og rota i
ei hylle. Han Knut sa ikkje so mykje, ville no sjå kor det bar i veg.
So etla dei på bordet, og fór åt som dei skulle eiga både hus og gard.
Han Knut bad at dei fekk lata maten åt kona hans vera i fred. Men dei
lest ikkje gå. Då laut han kvessa seg, og fekk laget på dør. Sidan var
han hegi ein staurabolk etter ein kornstaur, og so dreiv han fantane
fyre seg utover åt Hausa. Der tok lensmannen seg av dei og fekk dei ut
or bygdi.

Det var trettandags-kvelden i 1786. Han Knut og verbroren sat i stova
og røddo, og kona gjekk på golvet og stelte til kveldsmaten. Ullkipor
og rokkar og bandakrakkar såg ein ikkje likt til i stova denne kvelden.
Ho var fjelga og fin. Ingen arbeidde, for det var den gamle
joldagskvelden. Best det er, kjem han Jyrund, farbror åt kona, inn. Han
er godt sett, og no vil han byta ein skogateig med han Knut.

«Da æ ingjen ting i vegjen fy da», seier Knut, «men da fær væ te ai venda du æ fastande».

Jyrund fyk no upp og byster seg. Han skuldar Knut og kona hans både for
likt og ulikt, men dei legg ikkje upp med han, korne. Det reita han
Jyrund, dette, at dei ikkje nentest svara han. Han ølte seg meir og
meir upp, og mest gjekk det ut over han Knut. Han steig og trødde
ikring honom og knytte nevane framfor andletet hans. Han akta ikkje
Store-Knut'en meir enn eit par nedtrødde sko, og ikkje hadde han vore
på horehus heller, sa han.

«Kem ha vò dar?» spurde Knut.

Han lyste so husfred i kongens namn og sa:

«Eg ve be at du tek'n te vite, Jyrund. Kono mi gjeng'ù pao fadlande føtùr, å ho tole ikkje detta bròkje.»

Men Jyrund gav på, og dei laut då leia kona ut i kleven. Hadde Jyrund
brolla på før, so skar han upp til gagns no. Han Knut sa då:

«Eg kann ikkje ana skjyna eld'ù at du ve eg ska ta i deg, so gamadl’ù
so du æ. Men eg æ ung'n pao garen, å eg æ ikkje tenkt'ù te forrenna
meg.»

Eit bel etter kom folket hans og drog han med seg heim.

Han Knut melde han Jyrund, og i retten bad han at Knut fekk orsaka han
for dei ufjelge skuldingane og la attåt ei bot åt fatigkassa.

I Bergen.

Sumarhalvåret gjorde Knut ymse handelsferder til Bergen. Han bruka
lyftingsbåt, og Torbjørn Sandstò var ofte i lag med honom. Utfor eit
nes fekk dei hard motvind, og han Torbjørn fælte for at dei skulle
driva på berget.

«Æ du sterk’ù, so kjem’ù da vel mæ no», sa han.

Han Knut hogg då i so kvast at den eine åri rauk.

«Da vatt ber no», sa han.

Hardingane heldt mykje til i Altonagarden, hjå kjøpmann Elker, når dei
var i byen. Folket i garden laut bisna på den høgreiste hardingen som
gjekk der so stilisleg og bar på den store styrken sin. Ein dag sette
kjøpmannen seg fyre å freista narra han til å syna evlet sitt. So sa
han med ein sogning:

«Der sitter en Hardanger-bonde i en av buene mine, og der har han holdt til i flere veker, å eg kann ikkje få han ut igjen.»
«Eg ska fao 'an ut, eg», sa sogningen.
«Ja, kann du det, så skal du få en flaske brennevin.»
«Da ska væ snart gjort», sa sogningen.

Nede i bui sat han Knut og åt. Sogningen gjekk burt og sparka til
nistekista hans. Knut skoda upp, men han sa ingen ting. Då fekk kista
eit spark til.

«Du mao ikkje raita deg ut pao daue ting», sa Knut.
«Held' du ikkje kjaften din, ska eg fao deg te dansa ùnde bjelken, eg»,
sa sogningen, og dermed gjekk han bort åt bordet og sopa maten hans
Knut på golvet.

Knut plukka han upp att og gav seg til å eta att. Då strauk sogningen
maten tå bordet andre venda — og Knut henta han upp att. Men då maten
låg på golvet tridje gongen, reis han upp i si fulle høgel og sa:

«Gjeng'ù du ut pao te mainsa folk, so ska du ut?»

Og dermed fatar han mannen herdane og støyter han mellom beten og
télet, so blodet gys. Sidan triv han honom i nakken og fòi og ber han
ut og hiver han tvert over ei sognajakt. Han finn seg att i den skuta
som låg utanfor, og den er halvfull med vatn. Kjøpmannen står med
vindauga, og han har no sitt gode ver. Han var både lurvut og lavøyrd,
sogningen, då han gjekk upp åt Elker og vårkynte seg.

«Ja, du ble for lett», sa han, «men flasken skal du få».

Ein voss baud seg ut i ei krambu. So sa dei med han:

«Da sit'ù ain haring nepao ai bondùstova her. Ve du ga ne å kasta 'an ut, ska du fao ain dale.»

Eit bel etter var vossen i stova, og reita seg inn på han Knut. So stod
der ein tunnekjel full med vatn i ei krå der i stova. Dermed gjekk Knut
hega åt kjelen, treiv han i fatane og lyfte han uppåt munnen og drakk.
Men då hadde vossen fått nok.

Jamvel då han Knut var langt uppe i åri, åtte han ei makt som låg langt
over mangmannen: — Han Jo heldt på og bygde i Åsvik. So skulle dei bera
stavlægjone upp frå sjøen, og dei var fem mann om dette.

«De fær væ framme, de», sa Knut med dei fire. «Eg æ so gamadl'ù å sjur'ù, eg, so eg fær fraista her bak mæ tùnnendanne.»

Han Knut arbeidde med på vinna til han var høgt upp i åri. Ein dag
heldt borni på og drog åt hesjane. Han Knut gjekk med stav då.

«No mao du koma å hjelpa aoko, gofar», sa borni, dei hadde lest på ein
diger sloe. Knut tok i sloen med den eine handi og snudde seg åt staven
med den andre. Med same han tok til å dra, kasta borni seg uppå sloen.
Men Knut drog sitt same, han. Då dei var komne hegåt hesi, snudde han
seg mot borni og sa:

«Solais mao de aldri lessa mair, bodn. No saog de at me hadde fullna nok, adle sa.»

Av og til kunne han vera barnforstre. Han brette upp vampen og la borni
i lykkja, og der sat borni. Eit av dei siste åri han levde, sa han:

«Da æ ikkje stort att'ù tao meg no. Da æ so mykje eg graie te bera ain tùnnùsekk mæ salt inùm bua-døræ».

Han Knut var hjelpsam.

Jau, han Knut åtte makt. Men han misbruka henne aldri. Han var beinsam
og hjelpsam. — Ein vinter kom han roande framom Aga. Eit par styvingar
(Per og Lars) køyrde på møk. Då han vart vis med kvar dei la henne,
rodde han i land og sa:

«Eg trur ikkje da æ heppe te leggja mykjæ i dan dokkjæ. Flaumvatne
kjemù te samla seg dare, å dao ve ho renna pao sjydnen fy deko. Dar
hega æ da tryggare», sa han og peika på eit berrtevle attmed der.

Gutane lydde honom og naut møki si.

Ein haust gjekk han framom eit par karar som skaut upp. Dei bala med
ein stein, skulle velta han upp or ei hole. Men det gjekk trått.

«De tek’ù stainen pao ain ulaglæ maote», sa han. «Lat meg fao hjelpa deko.»

So lyfte han upp steinen åleine.

Borni hans.

Han Knut og ho Kari åtte to born i lag. Dei fekk ein daudfødd son i
1786 og året etter ei dotter. Han Knut kalla henne upp etter mor si
(Durdei). So gjekk kregda i grendi, og mange bom vart fengde. Men
vesle-gjenta hans Knut gjekk fri. Dette var ille, totte han, og so bar
han henne åt Inetun og la henne i sengi åt eit sjukt barn der. So fekk
vesle-gjenta kregda — og døydde. Ho var då to år (1789). Sidan fekk dei
ikkje born.

Han Knut totte det var ein stor motgang, dette, at han skulle verta
barnlaus. I kring 1800 feste han ein dreng frå Mòge, ein som kalla seg
Sjur. Han fekk god hug for denne guten, og han laga det so at han fekk
jordi. Han Sjur fridde på Hedland. So tok glankarane båten hans og drog
han upp i tunet. Om sundagen laut han få seg føror over fjorden, og
båten vart liggjande. Sidan la Knut færingen på tau og bar han til
sjøs, og tok han so på slep over fjorden. Då han var midfjords, kom det
ei kasteflage og ville kvelva båtane. Han var ikkje grasgod då han stod
i Jåstad-tunet.

”Hadde eg votte liggjande i fjoren, skù Vaherra ha kravt sjælæ mi tao deirans hendùr so tok baoten», sa han.

Han Sjur vart gift med henne Kristi Olavsdotter Hedland i 1815.

Slutt.

På siste kyrkjeferdi hans var det so kaldt, og han hadde hampa på seg mykje klede.

«Du har kledt deg med vinteren i dag», sa prost Hertzberg.
«Nai, far, naor vøtren kjem'ù inante, klær du han aldri ute», svara han Knut.

Den 8. mars i 1824 skreiv han ut eit gåvebrev på førti spesidalar. Det
skulle vera til hjelp for fatigfolk i Kinsarvik prestegjeld. Skyldfolki
hans skulle ha fyreretten til stønad, om dei turvte det. Om sumaren
slokna han. Kona døydde sju år før.

Dei vart lagde jamsides midt for den gamle kyrkja, på sørsida.
Fosterson deira la ei skiferhelle på gravi deira, og på denne hella
står det:

«Herunder hviler støvet
af ægteparret
Knud Hansen Jaastad
født 28 oct. 1744, død 20 juli 1824

og

Kari Fredriksdatter
født 29 juni 1748, død 29 1-nars 1817.
Deres vandel var en sand kristens,
i dyd og ved retskaffen flid
anvendte de sin tid.»

Då dei vølte kyrkja i 1884, kom hella i vegen for køyringi. Dei flytte
henne då bort frå gravi og til den sør-austre kråi på den gamle
kyrkjegarden, og der ligg ho endå. So ho ligg ikkje over gravi åt dei
to gamle no.